Σε όλες τις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης όλα τα τοπικά και περιφερειακά σύστημα αυτοδιοίκησης δεν συγκλίνουν μεταξύ τους. Ο λόγος είναι ότι με την σύσταση των εθνοτήτων τον 18ο αιώνα, το κάθε έθνος σύμφωνα με τις θρησκευτικές, γεωγραφικές, κοινωνικές και πολιτικές του ανάγκες οργανώθηκε με διάφορους τρόπους. Στον τομέα όμως της τοπικής αυτοδιοίκησης έδωσαν ιδιαίτερη βαρύτητα, μια και η μικρές διάσπαρτες κοινωνίες ανά την Ευρωπαϊκή Ήπειρο, διέπονταν από μια ιδιαίτερη ανησυχία.
Ας έρθουμε όμως πιο μετά και ιδιαίτερα στον περασμένο αιώνα. Από το Ιταλικό σύνταγμα του 1948, το Πορτογαλικό του 1976, το Ισπανικό του 1978, αργότερα στην ειδική νομοθεσία του Βελγίου το 1980 και τέλος την μεταρρύθμιση της Γαλλίας το 1982, θα παρατηρήσουμε ότι όλες οι πρωτοβουλίες είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό. Αποσκοπούσαν στο να έχει η τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση αυτόνομη διοικητική παρουσία. Δηλαδή την λεγόμενη αποκέντρωση.
Σίγουρα πρέπει να καταλήξουμε σήμερα τουλάχιστον, κατά ένα μικρό βαθμό σε τι μορφή αυτοδιοίκησης θέλουμε.
Δεν ξέρω αν ο Έλληνας έχει την κατάλληλη ενημέρωση ή την κατάλληλη παιδεία και νοοτροπία για να δεχτεί μια μεταρρυθμιστική παρέμβαση στην διοικητική του κοινωνία. Αν δηλαδή θα ήταν προς όφελος της ομαλής μετάβασης του κράτους σε ένα μοντέλο όπως είναι αυτό της Γαλλικής Δημοκρατίας, που είναι και πιο κοντά στον καταστατικό μας χάρτη, ή σε ένα άλλο μοντέλο περιφερειακής διοικητικής πρότασης όπως είναι της Ιταλίας ή της Γερμανίας.
Δεν ξέρω αν η διοικητική εκπαιδευτική κατάρτιση των τοπικών και περιφερειακών διοικητών θα είναι αρκετή για να σηκώσει το βάρος ενός τόσο μεγάλου επιχειρήματος. Ενός δεύτερου σχεδίου Καποδίστρια. Είναι γεγονός ότι ακόμη και σήμερα σχεδόν 10 χρόνια από την εφαρμογή του πρώτου σχεδίου Καποδίστρια, η χώρα μας αποδείχθηκε ότι δεν είχε την κατάλληλη υποδομή για να δεχθεί μια τέτοια αλλαγή. Κανένας Δήμαρχος δεν είχε την στοιχειώδη εκπαίδευση για το πώς θα διοικηθεί ένας Δήμος. Είναι τελείως διαφορετικό να διοικείς μια κοινότητα, είναι τελείως διαφορετικό, να διοικείς ένα Δήμο.
Αν πραγματικά θέλουμε να υπάρχουμε μέσα στην Ευρωπαϊκή οικογένεια, θα πρέπει να βάλουμε γερές βάσεις στο δεύτερο σχέδιο Καποδίστριας και ειδικότερα στην εκπαίδευση των Δημάρχων, των Νομαρχών και των Περιφερειαρχών.
Όπως το 1982 είχαμε το δικαίωμα ως πολίτες να συμμετέχουμε στην εκλογή των κοινοταρχών τους, το 1994 στην εκλογή των Νομαρχών και το 1998 στον πρώτο Καποδίστρια ας μας δώσουν και το δικαίωμα να έχουν ένα αποκεντρωμένο κράτος, που οι πόροι θα μένουν στην περιφέρεια, και το κράτος θα εισπράττει τους φόρους από τους πόρους.
Νικολούζος Τάσος
Κέρκυρα
